Het verduurzamen van huurwoningen is wat ons betreft een win-winsituatie: goed voor de lastenverlaging van huurders én goed voor het klimaat. In een interview met Insights zegt onze collega Thomas Möhring daarover dat dat verduurzamen branchebreed nog niet snel genoeg gaat. 'Dus moeten we het anders gaan aanpakken dan dat we een paar jaar geleden deden. Wij zetten ons daar actief voor in en delen onze kennis met andere partijen.'
Thomas Möhring is adviseur duurzaamheid en samen met Mara van Sluis, manager Verduurzamen, blikt hij terug op de verduurzamingsstappen die Parteon de afgelopen jaren heeft gezet. Zo gingen zes jaar geleden de eerste huurwoningen van het gas af. Van Sluis: 'In het klimaatakkoord van Parijs is door vrijwel alle landen wereldwijd afgesproken om in 2050 CO2-neutraal te zijn. Dat betekent dat over 25 jaar al onze woningen gasloos zijn. Daarom brengen we dit voor onszelf in een versnelling. Dat moet ook wel om de energierekening voor onze huurders betaalbaar te houden en vanwege de klimaatimpact. We stellen ons daarom ten doel dat uiterlijk in 2050, maar het liefst in 2040 al onze 16.000 woningen van het gas af zijn.'
Database vol nuttige informatie
Op dit moment zijn 2.100 Parteon-woningen gasloos. Driehonderd van deze woningen worden al meer dan vijf jaar lang gemonitord. Dit levert een database vol nuttige informatie op, vertelt Möhring. 'Door de gegevens te analyseren kunnen we concluderen dat veel meer woningen dan vooraf gedacht geschikt zijn om te verwarmen met een warmtepomp. Ook hebben we ontdekt dat het effect op de energierekening groter is als we woningen voorzien van een warmtepomp, dan dat we ze isoleren en vervolgens gaan verwarmen met een cv-ketel. En door de data te monitoren, zie we dat in de praktijk de piekbelasting van warmtepompen op het elektriciteitsnet twee tot drie keer lager is dan waar netbeheerders mee rekenen. Er kan dus veel meer op het bestaande elektriciteitsnet dan we dachten.'
Zonne-energie benutten
Ook op het gebied van zonnepanelen zorgen nieuwe ontwikkelingen voor bijsturing van het beleid van de woningcorporatie. Van Sluis: 'Sinds 2020 leggen we op grote schaal zonnepanelen op de daken van onze huurwoningen. Inmiddels is duidelijk dat per 1 januari 2027 de salderingsregeling voor zonnepanelen wordt afgeschaft. Dat maakt dat wij ons beleid aanpassen, bijvoorbeeld door minder zonnepanelen per woning te installeren.' Daarnaast zijn sinds kort de eerste Parteon-woningen met batterijen uitgerust. In combinatie met een warmtepomp, een slim kastje en zonnepanelen gaat zo de energierekening omlaag. Ook draagt deze maatregel bij aan minder netcongestie. 'We willen de komende jaren zoveel mogelijk lokale zonne-energie benutten van de zonnepanelen op onze huurwoningen en zo min mogelijk energie vragen van het elektriciteitsnet. We onderzoeken hoe we huurders kunnen helpen zelf zo veel mogelijk zonne-energie in de woning te gebruiken, bijvoorbeeld door als de zon schijnt warmte te bufferen in een buffervat voor tapwater', aldus Van Sluis.
Huurders doen mee in ontwikkeling
Parteon neemt huurders actief mee in de ontwikkeling naar nieuwe vormen van verduurzaming. 'We beschouwen het als onze maatschappelijke plicht om onze huurders woningen aan te bieden die zo energiezuinig mogelijk zijn. Ons uitgangspunt is dat de huurder er bij verduurzaming niet financieel op achteruit mag gaan en het liefst zelfs vooruit. Daarnaast kijken we natuurlijk naar de positieve impact van dit soort maatregelen op onze planeet. Huurders kiezen zelf of ze meedoen met verduurzamingsmaatregelen', aldus Van Sluis. Parteon ondersteunt hen bij het maken van die keuze door met ze in gesprek te gaan. 'We sturen een brief naar huurders van woningen die technisch geschikt zijn voor bijvoorbeeld een warmtepomp. Ook voeren we keukentafelgesprekken over wat dit betekent, praktisch in huis en voor de energierekening. We maken de stappen graag zo concreet mogelijk, bijvoorbeeld door in een modelwoning te laten zien hoe en waar een warmtepomp wordt aangesloten. We vinden het belangrijk dat huurders zelf achter duurzame maatregelen staan. Wat dat betreft ligt er nog een uitdaging in het collectief meekrijgen van bewoners van appartementencomplexen. Zij zullen gezamenlijk 'ja' moeten zeggen tegen verduurzaming, omdat het vaak technisch niet per woning kan.'
(Ver)bouwen met biobased materialen
Samen met brancheorganisatie Aedes, Techniek Nederland en andere woningcorporaties wisselt Parteon kennis en ervaringen uit op dat vlak. 'We kunnen van elkaar leren over technische ontwikkelingen, maar ook hoe je huurders meeneemt in de verduurzamingsstappen. Door informatie met elkaar te delen, hoeft niet ieder voor zich het wiel opnieuw uit te vinden.' Bijvoorbeeld over de toepassing van biobased materialen bij (ver)bouwprojecten. 'Op dit moment ondergaan acht van onze woningen aan de Weverstraat in Krommenie een duurzame transformatie. Binnen dit pilotproject kiezen we bewust voor het gebruik van biobased materialen zoals kalkhennepblokken. Doel is de huizen met een voormalig F-label in één klap naar de duurzame eisen van deze tijd te brengen. Het kleinschalige project is een mooie kans om te leren van wat er komt kijken bij het (ver)bouwen met biobased materialen.'
Groendaken en wadi's
Parteon heeft sinds een jaar een fulltime adviseur klimaatadaptatie in dienst om klimaatadaptatie-ideeën te ontwikkelen en te helpen realiseren. 'Zo verrassen we nieuwe bewoners met een plantjesmarkt op het moment dat ze de sleutel krijgen. Een mooie kans om kennis te maken met elkaar en hun nieuwe tuin te vergroenen. Ook leggen we groendaken en wadi's aan. En we plaatsen bomen op plekken waar anders wateroverlast door extreem weer kan ontstaan. De positieve impact van al dit soort maatregelen bij elkaar is groot: zowel voor het welbevinden van onze huurders als voor het klimaat', aldus Van Sluis.
KnopOm
Onlangs was in het nieuws dat woningcorporaties in heel Nederland de komende jaren in financieel zwaar weer zitten. Toch is het zo belangrijk dat corporaties blijven verduurzamen, benadrukt Möhring. 'Samen met de overheid en andere partijen moeten we ervoor knokken om te blijven investeren in verduurzamen. Dat doen we bijvoorbeeld concreet binnen het initiatief KnopOm, dat zich inzet om energiearmoede te bestrijden. De partners binnen KnopOm - van ervaringsdeskundigen tot hoogleraren en TNO - nemen de regie over woningverduurzaming en zetten de politiek aan daar over mee te denken. In plaats van dat elke woningcorporatie zelf puzzelt over de beste aanpak om woningen te verduurzamen, kijken wij daar binnen KnopOm samen naar. Door het standaardiseren van de werkwijze en de gezamenlijke inkoop van materialen, kunnen we sneller en goedkoper verduurzamen.' Want dat Parteon haar groene toekomstvisie doorzet én waar wil maken, dat is duidelijk. Van Sluis: 'We leggen de lat hoog voor onszelf. Dat zijn we verplicht aan onze huurders én aan de planeet. Daar doen we het voor!'
Meer over Insights
Dit artikel komt uit Insights. In dit magazine staat de corporatiesector centraal en Parteon in het bijzonder.
